Ketegangan yang meningkat di Laut China Selatan mengancam laluan perdagangan global

Dalam beberapa bulan kebelakangan ini, ketegangan yang meningkat di Laut China Selatan telah menimbulkan ancaman besar kepada lorong perkapalan global.

Laut China Selatan, laluan perdagangan penting, menghubungkan beberapa ekonomi terbesar dunia, termasuk China, Jepun dan India.

Pertelingkahan baru-baru ini antara China dan jirannya, seperti Filipina dan Vietnam, telah menimbulkan kebimbangan mengenai potensi gangguan kepada perdagangan antarabangsa.

Dengan anggaran satu pertiga perkapalan global yang melalui rantau ini, sebarang peningkatan konflik boleh membawa kesan yang meluas untuk pasaran global dan rantaian bekalan.

Tuntutan China dan konflik yang berterusan

China menegaskan tuntutannya ke atas hampir keseluruhan Laut China Selatan, bergantung pada “garisan sembilan sengkang” kontroversinya walaupun keputusan antarabangsa 2016 yang menolak tuntutan ini.

Negara-negara jiran, termasuk Filipina dan Vietnam, juga mempunyai tuntutan wilayah dan zon ekonomi eksklusif (EEZ) di dalam perairan, yang menyebabkan pertempuran kerap berlaku.

Awal bulan ini, Filipina melaporkan bot peluru berpandu China mengejar kapal mereka dan menggunakan laser untuk mengganggu pesawat rondaan berhampiran Half Moon Shoal yang dipertikaikan.

Kejadian sebegini tidak terpencil. Perlanggaran bot, meriam air, dan kecederaan kepada kelasi Filipina telah dilaporkan, dengan Manila membangkitkan isu ini di sidang kemuncak serantau.

Vietnam juga menuduh China melakukan serangan ganas ke atas kapal nelayannya, meningkatkan ketegangan antara kedua-dua negara.

Apabila risiko geopolitik semakin meningkat, pakar memberi amaran bahawa pertikaian ini membahayakan laluan perdagangan global.

Data perdagangan melalui Laut China Selatan

Laut China Selatan ialah salah satu lorong perkapalan paling penting di dunia, dengan anggaran perdagangan bernilai $3.4 trilion melalui perairannya pada 2016 sahaja, menurut Projek Kuasa China.

Ini bersamaan dengan sekitar 21% daripada perdagangan global.

Persidangan Perdagangan dan Pembangunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu menganggarkan lagi bahawa rantau ini menyumbang satu pertiga daripada perkapalan maritim global.

Komoditi utama, seperti minyak dan gas, serta barangan perkilangan dari China, melalui laluan ini, menekankan sifat kritikal perairan ini kepada ekonomi global.

Respons serantau terhadap tindakan China

Negara-negara di Asia Tenggara, khususnya yang mempunyai tuntutan bertindih, telah menyuarakan kebimbangan mereka terhadap taktik agresif China di Laut China Selatan.

Presiden Filipina Ferdinand Marcos Jr. telah menggesa proses rundingan yang lebih cepat mengenai kod etika bagi rantau itu untuk mengelakkan peningkatan selanjutnya.

Kementerian luar Vietnam mengecam tindakan China, menekankan kepentingan menghormati undang-undang antarabangsa dan EEZ.

AS juga telah ditarik ke dalam konflik, memandangkan perjanjian pertahanan bersama dengan Filipina.

Tentera AS telah menjalankan kebebasan operasi pelayaran untuk mencabar tuntutan maritim China yang berlebihan, seterusnya memburukkan lagi keadaan.

Walaupun operasi ini bertujuan untuk mengekalkan laluan perkapalan terbuka, mereka juga berisiko memperhebat kebuntuan antara China dan pihak menuntut lain.

Risiko kepada penghantaran global

Potensi konflik di Laut China Selatan menimbulkan risiko serius kepada rantaian perkapalan dan bekalan global.

Jika permusuhan meningkat, laluan perkapalan utama boleh disekat, menjejaskan aliran perdagangan global.

Rantau ini amat penting untuk pengangkutan sumber tenaga, termasuk minyak dan gas asli, yang akan memberi kesan teruk terhadap harga tenaga global jika terganggu.

Penganalisis mencadangkan bahawa walaupun terdapat risiko, China dan jirannya mungkin mengelak konflik habis-habisan kerana faedah bersama mengekalkan lorong perkapalan ini.

Perdagangan kekal sebagai faktor penting bagi semua pihak yang terlibat, dan sebarang gangguan besar boleh merosakkan bukan sahaja ekonomi serantau tetapi juga ekonomi global.

Taktik zon kelabu dan pandangan masa depan

China telah dituduh menggunakan taktik “zon kelabu” untuk menegaskan penguasaannya di Laut China Selatan.

Ini melibatkan tindakan paksaan yang kurang daripada konflik berskala penuh tetapi cukup agresif untuk mencabar pihak menuntut lain.

Penganalisis menggambarkan strategi ini sebagai “menghiris salam,” di mana China secara beransur-ansur meningkatkan kawalannya ke atas rantau itu tanpa mencetuskan konfrontasi besar.

Walaupun ketegangan sudah pasti meningkat, kepentingan ekonomi Laut China Selatan mungkin menggalakkan pengurangan permusuhan.

Pakar percaya buat masa ini semua pihak termasuk China lebih suka mengelak konflik ketenteraan.

Penglibatan kuasa luar seperti AS merumitkan lagi keadaan, kerana sebarang peningkatan besar boleh mendorong campur tangan tentera antarabangsa.