Bolehkah melonggarkan sekatan merangsang pemulihan ekonomi Syria?

Kejatuhan kerajaan Bashar al-Assad pada 8 Disember 2024, akan menandakan masa depan Syria untuk beberapa tahun dan dekad akan datang.

Selepas 14 tahun berperang, ekonomi Syria mengalami kehancuran. 90% daripada penduduknya hidup dalam kemiskinan, pound Syria telah kehilangan 99% daripada nilainya, dan KDNK telah menguncup lebih 80% sejak 2011.

Membina semula ekonomi yang hancur ini kini merupakan salah satu tugas negara yang paling mendesak, tetapi pakar mencadangkan ia adalah mustahil tanpa pelepasan sekatan antarabangsa.

Betapa teruknya kerosakan itu?

Ekonomi Syria, yang dahulunya pelbagai dan berkembang, kini tidak dapat dikenali. Sebelum perang, pertanian menyumbang satu perempat daripada KDNK, dan minyak menyumbang dua pertiga daripada eksport.

Hari ini, pengeluaran minyak kurang daripada satu perempat daripada paras sebelum perang, dengan infrastruktur musnah atau dirompak.

Grid elektrik berfungsi hanya untuk beberapa jam setiap hari, meninggalkan keluarga dan perniagaan dalam kegelapan.

Inflasi barangan asas telah melambung tinggi, rizab mata wang asing hampir habis, dan negara kini amat bergantung kepada penyeludupan dan amfetamin haram yang dikenali sebagai “captagon”.

Infrastruktur yang penting untuk pemulihan—jalan raya, perumahan dan loji kuasa—telah dimusnahkan secara sistematik, mewujudkan kesesakan jangka panjang untuk pembangunan.

Menambah kepada cabaran ini ialah pengasingan antarabangsa Syria. Sekatan yang dikenakan terutamanya oleh Amerika Syarikat dan Kesatuan Eropah telah memutuskan Syria daripada perdagangan global, sistem perbankan, dan bantuan kewangan.

Kiriman wang yang menyediakan talian hayat untuk banyak keluarga kini disekat, dan organisasi seperti Tabung Kewangan Antarabangsa dan Bank Dunia disekat daripada memberikan bantuan.

Peranan sekatan

Sekatan direka untuk melumpuhkan keupayaan Assad untuk membiayai usaha perang dan menindas perbezaan pendapat.

Mereka menyasarkan perbankan, tenaga, dan perdagangan, memotong Syria daripada ekonomi global.

Walaupun langkah-langkah ini berjaya melemahkan rejim, ia juga menghancurkan rakyat Syria biasa.

Peluang ekonomi berkurangan, dan perniagaan kecil runtuh di bawah beban sekatan kewangan dan mata wang yang menurun nilai.

Ketika Ahmed al-Shara, pemimpin Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dan pemerintah baharu Syria, mengambil alih kuasa, sekatan kekal sebagai penghalang yang ketara.

HTS, yang dilabelkan sebagai organisasi pengganas oleh AS dan PBB, mewarisi sekatan ini, merumitkan lagi usaha untuk membina semula.

Aliran kewangan antarabangsa disekat, dan pelabur berhati-hati untuk melibatkan diri dengan kerajaan yang dibebani oleh label sedemikian.

Pakar berpendapat bahawa menarik balik atau melonggarkan sekatan adalah penting untuk memulakan pemulihan Syria.

Tanpa akses kepada pelaburan asing, bantuan atau perdagangan, jalan menuju kestabilan ekonomi hampir mustahil.

Apa yang dipertaruhkan dengan minyak dan gas?

Tenaga adalah teras kepada kebangkitan ekonomi Syria. Sebelum perang, negara mengeluarkan 383,000 tong minyak sehari, menjana separuh hasil kerajaannya. Hari ini, pengeluaran kurang daripada 90,000 tong setiap hari, dan Syria mengimport lebih banyak minyak daripada eksport.

Timur laut yang kaya dengan minyak kekal di bawah kawalan tentera pimpinan Kurdish yang disokong oleh Amerika Syarikat.

Wilayah ini termasuk ladang minyak Syria yang paling berharga, tetapi pertikaian mengenai kawalan dan tadbir urus mewujudkan sekatan jalan untuk menyepadukan semula sumber ini ke dalam rangka kerja negara yang bersatu.

Pakar seperti David Goldwyn, bekas pegawai tenaga AS, menekankan kepentingan mendapatkan dan membina semula infrastruktur minyak untuk menstabilkan aliran hasil dan menarik syarikat asing yang mampu memulihkan pengeluaran.

Pelarian akan menjadi kunci kepada pemulihan

Lebih 8 juta rakyat Syria melarikan diri dari negara itu semasa konflik. Pulangan mereka adalah penting untuk membina semula kedua-dua ekonomi dan masyarakat.

Walau bagaimanapun, ramai yang masih teragak-agak untuk kembali, dengan alasan keselamatan yang lemah, kekurangan infrastruktur dan peraturan undang-undang yang tidak stabil.

Pelarian yang mempunyai kemahiran, pendidikan dan sumber kewangan amat kritikal.

Pelaburan mereka boleh membina semula perumahan, perniagaan dan perkhidmatan awam.

Walau bagaimanapun, untuk menarik mereka memerlukan lebih daripada janji—ia memerlukan utiliti yang berfungsi, sempadan yang selamat dan sistem perundangan yang boleh dipercayai.

Turki, rumah kepada lebih 3 juta pelarian Syria, boleh memainkan peranan penting dalam proses ini.

Dengan kepentingan ekonomi dan politik dipertaruhkan, Presiden Recep Tayyip Erdogan telah menunjukkan minat dalam kontrak pembinaan semula dan meluaskan pengaruh Turki di Syria.

Saham dalam syarikat pembinaan dan keluli Turki melonjak berikutan kejatuhan Assad, menunjukkan bahawa terdapat peluang untuk kerjasama antara kepimpinan Syria dan rakan kongsi serantau.

Bolehkah sokongan antarabangsa mengubah arus?

Komuniti antarabangsa memegang kunci kepada pemulihan ekonomi Syria. Pelepasan sekatan, walaupun secara sementara, akan membolehkan aliran kewangan diteruskan.

Ini termasuk membenarkan kiriman wang, bantuan pembinaan semula dan pelaburan swasta untuk membina semula sektor kritikal seperti tenaga dan perumahan.

Walau bagaimanapun, pelepasan sekatan datang dengan syarat. Kuasa Barat telah menjelaskan bahawa sokongan mereka bergantung kepada kerajaan baharu Syria yang komited terhadap pembaharuan politik, keterangkuman dan hak asasi manusia. HTS mesti menunjukkan ia boleh mentadbir secara telus dan saksama—satu cabaran memandangkan akar Islam dan jawatan pengganasnya.

Penanda aras yang jelas untuk pembaharuan diperlukan untuk membina semula kepercayaan dengan pihak berkepentingan antarabangsa.

Sebagai contoh, AS dan Kesatuan Eropah boleh menarik balik sekatan khusus sektor secara beransur-ansur, bermula dengan tenaga dan perbankan, sambil mengekalkan tekanan untuk perubahan tadbir urus yang lebih luas. Pendekatan ini memberi insentif kepada kemajuan sambil membenarkan bantuan ekonomi segera.

Bolehkah ekonomi yang berpecah-belah disatukan?

Ekonomi Syria bukan sahaja rosak tetapi berpecah-belah. Selama bertahun-tahun, wilayah yang berbeza beroperasi di bawah sistem ekonomi yang berbeza. Wilayah Kurdish menggunakan dolar AS, wilayah utara menggunakan lira Turki, dan kawasan yang dikuasai Assad bergantung pada pound Syria yang semakin tidak bernilai. Menyelaraskan jurang ini adalah penting untuk mewujudkan ekonomi negara yang padu.

HTS juga mesti mengimbangi kepentingan perniagaan yang bersaing. Golongan elit baharu dari Idlib mungkin bertembung dengan rangkaian perniagaan tradisional di bandar seperti Aleppo dan Damsyik. Tanpa integrasi yang teliti, persaingan ini boleh menjejaskan dasar ekonomi negara dan usaha pemulihan gerai.

Membina semula kepercayaan dalam pasaran Syria

Selama beberapa dekad, ekonomi Syria dibelenggu oleh kronisme dan rasuah.

Pembinaan semula memerlukan memupuk persaingan, menggalakkan keusahawanan dan mewujudkan rangka kerja kawal selia yang telus.

Perusahaan kecil dan sederhana (PKS), yang pernah menjadi tulang belakang ekonomi, memerlukan sokongan untuk membuka semula dan berkembang maju.

Dasar mesti memberi tumpuan kepada mengurangkan halangan kepada perniagaan baharu, membalikkan langkah perdagangan perlindungan, dan menarik pelaburan langsung asing.

Mewujudkan mata wang negara bersatu, mungkin pound Syria, juga penting untuk kestabilan pasaran dan perancangan ekonomi.

Jalan yang panjang di hadapan

Pilihan yang dibuat oleh pemimpin Syria dan masyarakat antarabangsa hari ini bukan sahaja akan membentuk pemulihan negara—ia akan menetapkan nada bagaimana negara membina semula dari kehancuran yang paling dalam.

Pelepasan sekatan, jika dikaitkan dengan pembaharuan yang boleh diukur, boleh bertindak sebagai jambatan antara keperluan kemanusiaan dan kestabilan jangka panjang.

Walau bagaimanapun, membina semula kepercayaan—dalam Syria dan seterusnya—memerlukan tindakan, bukan janji.

Jika detik ini disia-siakan, kosnya bukan sahaja akan menjadi penderitaan berterusan Syria tetapi juga peluang yang terlepas untuk membuktikan bahawa perubahan bermakna boleh dilakukan walaupun selepas bertahun-tahun kemusnahan.