Po upadku niemieckiego rządu: Czy możliwy jest nowy początek dla gospodarki?

Kanclerz Niemiec Olaf Scholz niedawno rozwiązał swój rząd. Decyzja ta nastąpiła tuż po zwycięstwie Donalda Trumpa w wyborach w USA.

Ten odważny krok wpędził Niemcy w stan niepewności politycznej.

Wybór momentu nie mógł być gorszy, ponieważ Niemcy już zmagają się z głęboko zakorzenionymi problemami, które zagrażają kręgosłupowi ich gospodarki.

Może to być jednak ukryte błogosławieństwo. Z nowymi wyborami na horyzoncie Niemcy mają szansę na ponowne uruchomienie swojego podejścia do poważnych wyzwań gospodarczych.

Dlaczego koalicja się rozpadła?

Koalicja, w skład której wchodziły Socjaldemokratyczna Partia Scholza, Zieloni i Wolna Partia Demokratyczna, rozpadła się z powodu pozornie mało istotnej kwestii.

Rozwiązanie partii było w dużej mierze spowodowane wewnętrznymi nieporozumieniami, zwłaszcza na temat 9-miliardowego deficytu budżetowego w nadchodzącym budżecie.

Ale prawdziwy problem był o wiele głębszy i leżał w ciągłych sporach ideologicznych.

Upadek koalicji nie nastąpił nagle, lecz był wynikiem narastających napięć wywołanych rygorystyczną polityką fiskalną Niemiec.

W centrum dyskusji znalazł się zwłaszcza „hamulec zadłużenia”, który ogranicza możliwość zaciągania przez rząd nowych długów.

Ta zasada fiskalna stała się przedmiotem sporu, ponieważ ograniczyła możliwości rządu w zakresie wydatków w kluczowych obszarach, takich jak obronność i infrastruktura, w obliczu ciągłych wyzwań gospodarczych i nacisków międzynarodowych, w tym skutków agresji Rosji na Ukrainie.

SPD i Zieloni opowiadali się za złagodzeniem tych zasad w celu zwiększenia inwestycji w wojsko i inicjatywy ekologiczne, podczas gdy FDP, z Lindnerem na czele, opowiadała się za konserwatyzmem fiskalnym, obawiając się długoterminowych konsekwencji wzrostu zadłużenia państwa.

Co jest nie tak z gospodarką Niemiec?

Niestabilność polityczna pojawia się w czasie, gdy gospodarka Niemiec zmaga się z poważnymi wyzwaniami.

Wzrost PKB tego europejskiego mocarstwa uległ stagnacji, odnotowując wzrost na poziomie zaledwie 0,2% w ciągu ostatnich pięciu lat, podczas gdy w całej strefie euro wzrost ten wyniósł 4,6%.

Wiodące firmy, takie jak Volkswagen, rozważają drastyczne środki, w tym zwolnienia i zamknięcie zakładów — pierwsze w swojej 87-letniej historii.

Spowolnienie to przypisuje się problemom strukturalnym, takim jak wysokie koszty pracy, starzejąca się siła robocza i przestarzała infrastruktura, a także niedawnemu kryzysowi energetycznemu, pogłębionemu przez zależność od rosyjskiej energii, która uwidoczniła się podczas konfliktu na Ukrainie.

Ponadto kluczowa branża Niemiec, sektor motoryzacyjny, w ostatnich latach zmaga się ze wzrastającą konkurencją ze strony Chin.

Wiodące firmy, takie jak Volkswagen, rozważają drastyczne środki, w tym zwolnienia i zamknięcie zakładów — pierwsze w swojej 87-letniej historii.

Upadek koalicji oznacza, że pilne reformy gospodarcze i polityka fiskalna utknęły w martwym punkcie.

Podejście Niemiec do wyzwań gospodarczych będzie miało kluczowe znaczenie nie tylko dla ożywienia gospodarczego tego kraju, ale również dla stabilności strefy euro.

Błogosławieństwo w przebraniu?

Pomimo wyzwań gospodarczych Niemcy zajmują wyjątkową pozycję, która pozwala im wykorzystać swoje znaczne możliwości fiskalne.

Kraj ten może pochwalić się jednym z najniższych wskaźników długu publicznego w stosunku do PKB w UE, a także korzysta z najkorzystniejszych warunków pożyczkowych na świecie.

Taka ostrożność fiskalna zapewnia Niemcom znaczną poduszkę finansową na inwestycje strategiczne, zwłaszcza w infrastrukturę, edukację i najnowocześniejsze technologie, takie jak zielona energia i cyfryzacja.

Nieoczekiwany upadek rządu Scholza, choć początkowo postrzegany jako kryzys polityczny, może stać się katalizatorem transformacji gospodarczej.

Zbliżające się wybory stanowią rzadką okazję do debaty i potencjalnego zresetowania niemieckiej polityki gospodarczej.

Coraz powszechniejsza jest zgoda wśród ekonomistów i liderów biznesu, że inwestycje strategiczne, finansowane przy pomocy nieco słabszych ograniczeń fiskalnych, mogą ożywić stagnującą gospodarkę.

Inwestycje te nie tylko rozwiążą bieżące problemy gospodarcze, ale także położą podwaliny pod bardziej zróżnicowaną i odporną strukturę gospodarczą.

Inwestycje w zielone technologie i infrastrukturę cyfrową mogą zapewnić Niemcom pozycję lidera kolejnej fali światowej innowacji przemysłowych.

Ponadto zmniejszenie obciążeń biurokratycznych i zwiększenie elastyczności rynków kapitałowych mogłoby dodatkowo pobudzić działalność przedsiębiorczą i innowacyjność, napędzając wzrost w rozwijających się sektorach.

Co dalej z Niemcami?

Nadchodzące wybory są szansą na przedstawienie tych pomysłów wyborcom. Czy następny rząd będzie miał odwagę, by nieco bardziej przykręcić kurki wydatków?

To ryzyko, ale być może warte podjęcia, biorąc pod uwagę potencjalne korzyści. Wielkie ryzyko Scholza, aby rozwiązać rząd, może skończyć się zapamiętaniem jako majstersztyk — jeśli następna grupa liderów wykorzysta tę niespodziewaną okazję.

Istnieje realna szansa na zmianę polityki, która mogłaby ożywić potęgę Europy.

Konserwatywny blok CDU/CSU, który prawdopodobnie będzie odgrywał kluczową rolę w nowym rządzie, będzie musiał zdecydować, czy jest gotowy poluzować kontrolę fiskalną.

Kluczowe będzie znalezienie równowagi między utrzymaniem dyscypliny fiskalnej a inwestowaniem w rozwój.

Kolejne kroki Niemiec mają kluczowe znaczenie nie tylko dla przyszłości tego kraju, ale i dla całej gospodarki europejskiej.

Zdolność kraju do innowacji i adaptacji wyznaczy ton w sposobie, w jaki radzi sobie on ze światowymi zmianami gospodarczymi i wyzwaniami wewnętrznymi.

W tym świetle upadek rządu niemieckiego może okazać się impulsem, który zapoczątkuje nową erę pomysłowości gospodarczej i solidnego wzrostu.

W miarę zbliżania się wyborów wszystkie oczy będą zwrócone na Niemcy. Będziemy czekać na to, czy uda się przekształcić kryzys polityczny w przełom gospodarczy.