Vietnam’da yenilenebilir enerji yatırımlarının 13 milyar doları aşan kısmı neden risk altında?

Yirmiden fazla yabancı ve Vietnamlı yatırımcı, Vietnam hükümetine uyarıda bulundu.

Reuters’a göre, Adani Green Energy gibi büyük oyuncuların da aralarında bulunduğu yatırımcılar, rüzgar ve güneş enerjisi için sübvansiyonlu fiyatları çevreleyen düzenlemelerde önerilen değişikliklerin önemli olumsuz etkilere sahip olabileceği konusunda endişelerini dile getirdiler.

Geriye dönük olarak uygulanacak bu değişiklikler, ülkenin yenilenebilir enerji sektöründeki 13 milyar doları aşkın yatırımı tehlikeye atabilir.

Reuters’ın gördüğü 5 Mart tarihli mektupta yatırımcılar, Vietnam liderlerine, elverişli enerji tarifelerinin potansiyel olarak sona ermesinden “derinden endişe duyduklarını” bildirdi.

Ülkenin yenilenebilir enerji kapasitesini önemli ölçüde artırmayı planlaması nedeniyle, politika değişikliğinin daha geniş çaplı mali istikrarı zayıflatabileceği ve Vietnam’a olan güveni zedeleyebileceği konusunda uyarıda bulunuldu.

İmza atan 28 şirket arasında özel sermaye fonu Dragon Capital, Filipinler’in ACEN enerji grubunun Vietnam’daki yan kuruluşu ACEN ve Tayland, Hollanda, Singapur ve Çin’den yatırımcılar yer alıyor.

Son yıllarda yatırımlarda artış

Güneydoğu Asya ülkesinde, hükümetin 20 yıl boyunca piyasa fiyatından daha yüksek fiyatlarla elektrik satın almayı kabul ettiği cazip besleme tarifeleri nedeniyle son zamanlarda yenilenebilir enerji yatırımlarında artış görüldü.

Üretilen elektriğin tek alıcısı Vietnam’ın devlete ait elektrik dağıtım şirketi EVN’di. Ancak yüksek tarifeler EVN’nin kayıplarını artırdı ve haneler ve fabrikalar için elektrik fiyatlarında artışa neden oldu.

Yetkililer yüksek tarifeleri düşürmek için birçok girişimde bulundu.

Yatırımcıların mektubunda, projelerin halihazırda elektrik üretmesine rağmen, besleme tarifelerinden yararlanma yeterliliğini belirlemek için kullanılan kriterlerin geriye dönük olarak incelenmesinin düşünüldüğü ifade edildi.

Mektupta şöyle denildi:

Böyle bir hamle, etkilenen projelerde neredeyse %100 oranında sermaye kaybına yol açabilir ve yaklaşık 13 milyar ABD doları tutarındaki yatırımı tehlikeye atabilir.

Mektupta, tüm fonların kullanılıp kullanılmadığı ve Vietnam’ın mevcut kuralları nasıl veya ne zaman gözden geçirmeyi planladığı açıklanmadı.

Riskler nelerdir?

Yatırımcılar, EVN’nin yenilenebilir enerji projelerinden üretilen elektriğin ödemelerini “açık bir gerekçe olmaksızın” geciktirdiğini veya yalnızca bir kısmını ödediğini belirtti.

Mektupta, mevcut durumun bir sonucu olarak çok sayıda projenin hem yurt içi hem de yurt dışı kredi kuruluşlarına olan kredi geri ödeme yükümlülüklerini yerine getiremediği ortaya konuldu.

Bu, bir kredi temerrüdü durumuna yol açtı. Ayrıca, mektupta daha önce kararlaştırılmış tarifelerin kalıcı olarak değiştirilmesinin veya sonlandırılmasının ciddi sonuçları olabileceği konusunda uyarıda bulunuldu.

Bunlar arasında ulusal bankacılık sektörünün istikrarının tehlikeye girmesi ve Vietnam’ın düzenleyici çerçevesine olan güvenin azalması yer alıyor.

Vietnam’ın güneş ve rüzgar enerjisi genişleme hedefleri

Vietnam’ın güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesini önemli ölçüde artırma yönündeki kararlılığı son raporlarda açıkça görülüyor.

Ülke, mevcut on yıla ilişkin enerji planını revize etti ve taslak planda güneş ve rüzgar enerjisi üretiminin genişletilmesine önemli bir vurgu yapıldığı ortaya çıktı.

Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik bu stratejik hamle, fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltma, iklim değişikliğinin etkilerini hafifletme ve hızla gelişen bir ekonominin artan enerji taleplerini karşılama ihtiyacı gibi birden fazla faktör tarafından yönlendiriliyor olabilir.

Planın temel senaryosunda, 2030 yılına kadar rüzgar ve güneş santrallerinden elde edilen kurulu gücün 56 gigavatı aşması öngörülüyor.

Bu rakam, fosil yakıtlar da dahil olmak üzere tüm kaynaklardan planlanan toplam kurulu kapasitenin yaklaşık üçte birini temsil ediyor.

Mektupta, yabancı yatırımcıların toplam kapasitesi yaklaşık 4 GW olan ve değeri 4 milyar dolar olan projeleri finanse ettiği belirtiliyor. Neredeyse sadece güneş enerjisine yönelik olan bu projeler, geriye dönük reformdan olumsuz etkilenebilir.