Czy Bank Anglii jest przygotowany na reakcję na spadającą inflację i spowolnienie wzrostu płac?

Według Urzędu Statystyk Narodowych (ONS) inflacja w Wielkiej Brytanii niespodziewanie spadła we wrześniu 2024 r. do 1,7%, co stanowi najniższy poziom od ponad trzech lat.

Tak gwałtowny spadek zwiększył prawdopodobieństwo obniżenia stóp procentowych przez Bank Anglii na kolejnym posiedzeniu w listopadzie, gdyż inflacja po raz pierwszy od 2021 r. jest niższa od docelowego poziomu 2%.

Rynki finansowe reagują błyskawicznie. Zakłady na rynku pieniężnym dotyczące obniżki stóp procentowych o ćwierć punktu procentowego wzrosły do 91%, z 80% przed opublikowaniem danych o inflacji.

Jeśli bank zrealizuje tę obietnicę, stopy procentowe zostaną obniżone z 5% do 4,75%, co będzie kontynuacją luzowania polityki pieniężnej rozpoczętego w sierpniu.

Pozostaje jednak ważniejsze pytanie: czy Wielka Brytania może uniknąć przedłużającego się okresu stagnacji, w którym spadającej inflacji towarzyszyć będzie słaby wzrost?

Inflacja spada poniżej celu Banku Anglii

Wskaźnik inflacji we wrześniu wyniósł 1,7%, co oznacza znaczący spadek w porównaniu z 2,2% zanotowanymi w sierpniu.

Po raz pierwszy od ponad trzech lat inflacja spadła poniżej celu Banku Anglii.

Ekonomiści spodziewali się spadku inflacji, jednak większość prognoz wskazywała na spadek na poziomie 1,9%. Dlatego wynik na poziomie 1,7% był dla wielu zaskoczeniem.

Niższa od oczekiwanej inflacja wynikała głównie ze spadku cen paliw i gwałtownego spadku cen biletów lotniczych.

Ceny benzyny i oleju napędowego spadły we wrześniu w ujęciu rok do roku o 10,4%, natomiast ceny biletów lotniczych spadły bardziej niż zwykle po szczycie sezonu turystycznego latem.

Połączenie tych dwóch czynników doprowadziło do ogólnego zmniejszenia presji cenowej, choć w niektórych obszarach, np. w sektorze żywności i napojów bezalkoholowych, ceny nadal rosły.

Inflacja bazowa, która nie obejmuje takich zmiennych kategorii jak żywność, energia, alkohol i tytoń, również spadła we wrześniu, spadając do 3,2% z 3,6% w sierpniu.

Sektor usług, który w ostatnich miesiącach był jednym z głównych motorów inflacji w Wielkiej Brytanii, również wykazywał oznaki wyhamowania: wzrost cen spadł do 4,9% z 5,6% w poprzednim miesiącu.

Oznacza to najniższą stopę inflacji w sektorze usług od maja 2022 r. i stanowi dodatkowy dowód na to, że presja inflacyjna słabnie w kluczowych sektorach gospodarki.

Spowolnienie wzrostu płac zwiększa dynamikę obniżek stóp procentowych

Najnowsze dane dotyczące inflacji pojawiają się tuż po danych wskazujących na spowolnienie wzrostu płac, co w ostatnich miesiącach było głównym zmartwieniem Banku Anglii.

Roczny wzrost całkowitych zarobków, z wyłączeniem premii, spadł do 3,8% z 4,1%.

Sugeruje to, że rynek pracy uspokaja się wraz ze wzrostem inflacji, co zmniejsza ryzyko wystąpienia spirali płacowo-cenowej, która mogłaby spowodować wzrost inflacji.

Biorąc pod uwagę spowolnienie inflacji i ograniczenie wzrostu płac, coraz bardziej prawdopodobne jest, że Bank Anglii będzie kontynuował obniżanie stóp procentowych.

Obniżka stóp procentowych o ćwierć punktu procentowego w listopadzie nastąpi po obniżce stóp procentowych dokonanej przez Bank w sierpniu, która była pierwszą obniżką od czasu, gdy zaczął podnosić stopy procentowe w odpowiedzi na rosnącą inflację w 2021 r.

Reakcja rynków była widoczna

W odpowiedzi na dane dotyczące inflacji funt brytyjski osłabił się o 0,6% wobec dolara amerykańskiego, spadając poniżej 1,30 dolara po raz pierwszy od ponad miesiąca.

Funt osłabił się także względem euro, co odzwierciedlało oczekiwania na dalsze łagodzenie polityki pieniężnej przez Bank Anglii.

Tymczasem rentowność brytyjskich obligacji rządowych spadła, ponieważ inwestorzy spodziewali się niższych stóp procentowych.

Rentowność 10-letnich obligacji skarbowych Wielkiej Brytanii spadła poniżej 4,1% z 4,165% poprzedniego dnia.

Spadające rentowności zmniejszają koszty pożyczek dla rządu, co może przynieść pewną ulgę kanclerz Rachel Reeves przygotowującej się do nadchodzącego budżetu.

Ceny energii i ryzyko polityki fiskalnej pozostają

Pomimo pozytywnych wiadomości o inflacji, na horyzoncie nadal utrzymują się pewne ryzyka.

Ceny energii, które w ciągu ostatnich dwóch lat były istotnym czynnikiem napędzającym inflację, wzrosną ponownie w październiku ze względu na podniesienie limitu cen energii w Wielkiej Brytanii.

Może to spowodować ponowny wzrost inflacji w nadchodzących miesiącach, co stworzy nowe wyzwania dla Banku Anglii.

Ponadto polityka fiskalna rządu może mieć skutki inflacyjne.

Oczekuje się, że 30 października brytyjskie Ministerstwo Finansów ogłosi budżet, który będzie uwzględniał podwyżki podatków i cięcia wydatków, mające na celu rozwiązanie problemu deficytu wynoszącego 100 mld funtów prognozowanego na najbliższe pięć lat.

To, w jaki sposób środki te współdziałają z szerszym otoczeniem gospodarczym, może wpłynąć na inflację i przyszłe decyzje Banku Anglii dotyczące stóp procentowych.

Czy Wielka Brytania zmierza w kierunku deflacji czy stagnacji?

Choć spadek inflacji jest dobrą wiadomością dla konsumentów i przedsiębiorstw, następuje on w okresie spowalniającego wzrostu gospodarczego.

Oczekuje się, że PKB w trzecim kwartale 2024 r. pozostanie na niezmienionym poziomie po umiarkowanym wzroście wynoszącym nieco ponad 1% w pierwszej połowie roku.

To spowolnienie, w połączeniu ze spadającą inflacją i niższym wzrostem płac, wywołuje widmo szerszego ochłodzenia gospodarki.

Tendencje te wskazują, że choć Bank Anglii skupi się na wspieraniu wzrostu gospodarczego i zapobieganiu dalszemu spowolnieniu gospodarczemu, musi również zachować ostrożność w stosunku do ryzyk zewnętrznych.

Rosnące ceny energii i napięcia geopolityczne, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, mogą zakłócić kruche ożywienie gospodarcze w Wielkiej Brytanii.

Obywatele Wielkiej Brytanii, patrząc w przyszłość, nadal nie są pewni krótkoterminowych perspektyw gospodarczych kraju.

Jeśli krajowi uda się skutecznie poradzić sobie z obecnymi zagrożeniami, wciąż istnieje szansa na powolne, ale stabilne ożywienie gospodarcze.

Jednak w obliczu spadającej inflacji, zahamowania wzrostu gospodarczego i pojawiających się nowych wyzwań, pojawia się pytanie, czy Wielka Brytania podąża właściwą drogą, czy też zmierza w kierunku okresu stagnacji.